Middeleeuwen & Kruistochten
Door Herman Pleij en Piet Leupen

Beluister deze thematische serie hoorcolleges van Home Academy door Herman Pleij en Piet Leupen over de cultuurgeschiedenis van de Middeleeuwen en de strijd om het Heilige Land.

HOORCOLLEGE MIDDELEEUWEN

Samenvatting
Eeuwenlang vormden de Middeleeuwen een synoniem voor ongeletterdheid, barbarij en wreedheid. Herman Pleij laat op basis van literaire en historische bronnen zien dat dat de Middeleeuwen juist een buitengewoon interessante periode uit onze beschavingsgeschiedenis vormen. In een vurig betoog neemt Herman Pleij ons mee naar de pleinen waar het straattheater, de processies en het alledaagse leven zich afspeelden.

Inhoud
College 1. Orde en chaos
H1. Contrast of bakermat
H2. Bronnenproblemen
H3. Systeembouwers

College 2. Theater en spektakel
H4. De openbaarheid van het leven
H5. De opwinding van het straattheater
H6. De actualiteit van de voorstellingen

College 3. God en duivel
H7. Aardse en hemelse beloningen
H8. Het heilige als koopwaar
H9. De duivel als houvast

College 4. Vreten en vasten
H10. Dromen van eten
H11. Verhongeren om te overleven
H12. Heilig kannibalisme


HOORCOLLEGE KRUISTOCHTEN

Samenvatting
In 1095 startte een serie op geloof geïnspireerde militaire campagnes om het Heilige Land te heroveren: de kruistochten. Tussen de 11e en 13e eeuw trokken vanuit heel Europa honderdduizenden mensen richting Jeruzalem om de stad te bevrijden van de moslims. Hoe waren deze kruistochten ontstaan en hoe werden ze georganiseerd? Waarom vonden deze kruistochten in het Europa van de Middeleeuwen zoveel voedingsbodem? Piet Leupen laat in zijn college de vele aspecten van de kruistochten zien; de bloedige strijd, maar ook het ontstaan van beroemde ridderordes zoals die van de Tempeliers.

Inhoud
College 1
H1. Het ontwaken van het Westen: de elfde eeuw
H2. Economische expansie
H3. Godsvrede en kruistochtgedachte

College 2
H4. Een kans voor de kansarmen
H5. De leider van de christenheid
H6. Vele wegen naar Jeruzalem : de eerste kruistocht

College 3
H7. De inname van de heilige stad, ontstaan van de kruisvaardersstaten
H8. Tempeliers en hospitaalridders
H9. De nobele tegenstander: Saladin en de val van de Stad

College 4
H10. Nieuwe pogingen tot herovering: de vierde kruistocht
H11. De Heer der Wereld en de Allerchristelijkste Koning op weg
H12. Een lange nachtkaars

Biografie Herman Pleij

Prof. dr. Herman Pleij (1943) studeerde Nederlandse taal- en letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam (UvA). Hij promoveerde op Het Gilde van de Blauwe Schuit. Literatuur, volksfeest en burgermoraal in de late middeleeuwen (1979). Sinds 1981 is hij als hoogleraar Historische Nederlandse Letterkunde verbonden aan de UvA. In 1993 werd hij door de Belgische regering onderscheiden met de Francqui-leerstoel voor buitenlanders en in 2000 ontving hij een eredoctoraat van de Katholieke Universiteit Brussel. Essays van zijn hand over Nederlandse mentaliteiten en de nationale beschavingsgeschiedenis zijn verzameld onder de titels Het Nederlandse onbehagen (1991), Hollands welbehagen (1998), Tegen de barbarij. Literatuur en stadscultuur tussen middeleeuwen en moderne tijd (1988) en Middeleeuwse fantasieën over het volmaakte leven (1997), dit laatste boek is tevens vertaald in het Duits en Engels.

Biografie Piet Leupen

Prof. dr. Piet Leupen is emeritus hoogleraar middeleeuwse geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Enkele specialisaties zijn stadsontwikkeling en koningschap in de Middeleeuwen. Hij heeft diverse publicaties op het terrein van zijn vakgebied op zijn naam staan, waaronder het boek Het meetlint over Jeruzalem. Bij Home Academy verschenen van hem de hoorcolleges op audio-cd Kruistochten en Het Tapijt van Bayeux.