App Store

Google Play

se-device-image-1200x1200

Tritt ein in eine Welt voller Geschichten

Hören und Lesen

Alice Schwarz

Harry Mulisch was negen toen zijn ouders uit elkaar gingen. Zijn moeder, Alice Schwarz, vertrok naar Amsterdam, Harry bleef bij zijn vader in Haarlem wonen. De Joodse bankiersfamilie van zijn moeder werd in de Tweede Wereldoorlog grotendeels uitgemoord. Zelf ontkwam ze, mede dankzij Harry’s met de Duitsers collaborerende vader. Verlangend naar een beter leven emigreerde Alice in 1951 naar de Verenigde Staten. Drie maanden later kreeg haar zoon de Reina Prinsen Geerligsprijs – begin van een imposant schrijverschap. Vanaf haar vertrek naar Californië tot haar dood in 1996 schreef Alice haar zoon brieven.

De Arbeiderspers

Privé-domein

Zo'n genie ben je nu ook weer niet: Harry Mulisch en de brieven van zijn ouders

Renate Rubinstein

Waar Renate Rubinstein (1929-1990) verscheen was er reuring. Vanaf 1961 maakte zij furore met de stukken die zij onder de naam Tamar in Vrij Nederland publiceerde. Of deze nu gingen over haar liefdesleven, het gemis van haar in de oorlog vermoorde vader, de moeilijke relatie met haar moeder, het koningshuis of het feminisme: ze waren altijd origineel, eigengereid en spraakmakend. Ze schreef openhartig over haar Joodse achtergrond, haar pijnlijke scheiding en haar ziekte MS. En zelfs postuum veroorzaakte Rubinstein nog ophef met het boek Mijn beter ik, over haar geheime relatie met Simon Carmiggelt, ‘de meest getrouwde schrijver van Nederland’.

Dertig jaar na Renate Rubinsteins overlijden brengt Ronit Palache via deze rijke bloemlezing een ode aan haar autonome geest. Aan de hand van Rubinsteins autobiografische teksten, columns, lezingen en brieven, waarvan een deel niet eerder in boekvorm verscheen, krijgt de lezer een intiem beeld van een ambivalente vrouw die er niet voor terugschrok zichzelf en anderen de waarheid te zeggen.

* Ronit Palache is een duivelskunstenares. Nadat ze eerst Ischa Meijer liefdevol aan de lezers heeft opgediend, geeft ze nu Renate Rubinstein een soortgelijke behandeling. Waaraan moet worden toegevoegd: Rubinsteins stijl, intelligentie en humor zijn nauwelijks te overtreffen. – Arnon Grunberg

Over Ischa Meijer, Ik heb niets tegen antisemieten, ik lééf ervan:

* Caleidoscopische hommage aan een onvergetelijk karakter. * * * * – Jeroen Vullings in NRC Handelsblad

* De keuze van Ronit Palache laat je onthutsend diep in de ziel van Ischa Meijer kijken, en in de ziel van oorlog en opvoeding. Als lezer zit er niets anders op dan jezelf ook met nietsontziende eerlijkheid te bekijken. – Maxim Februari, winnaar van de P.C. Hooft-prijs

Bange mensen stellen geen vragen: Samengesteld en ingeleid door Ronit Palache

Ilja Leonard Pfeijffer

Op 20 april schreef Ilja Leonard Pfeijffer in zijn ‘Viraal dagboek’: ‘In de eerste zin van zijn verslag van de Peloponnesische Oorlog zegt Thucydides dat hij meteen bij het uitbreken van het conflict is begonnen te schrijven, omdat zijn inschatting was dat de gebeurtenissen ingrijpend zouden zijn [...]. In mijn geval duurde het iets langer. Aanvankelijk bagatelliseerde ik de dreiging van het virus [...]. Maar zodra ik inzag dat ik een kolossale inschattingsfout had gemaakt en besefte dat mensen stikten op brancards in de gangen van ziekenhuizen in Noord-Italië en dat extreme maatregelen onafwendbaar waren, ben ik begonnen aan dit dagboek met dezelfde gedachte die Thucyides in zijn tijd had.’

Huub Dikstaal

Quarantaine: Dagboek in tijden van besmetting

Charles Baudelaire

Hij ging gebukt onder schulden, stond levenslang onder curatele, zag vele schrijfplannen stranden en kende geen geluk in de liefde. De verschijning van Les fleurs du mal leverde hem gerechtsvervolging en censuur op. En hij werd geteisterd door syfilis. Uit zijn meer dan 1500 overgeleverde brieven komt Charles Baudelaire naar voren als een mens vol ambities en plannen, en met een druk sociaal leven en contacten met tal van schrijvers (Flaubert, Gautier, Hugo en Sainte -Beuve) en kunstenaars (Manet, Wagner en Nadar). De boeiende correspondentie met zijn moeder toont hun complexe verstandhouding, die met zijn stiefvader laat zien dat ze lange tijd een warmere band hadden dan doorgaans gedacht wordt.

Mijn hoofd is een zieke vulkaan: Brieven

Kiki Coumans

Douwe Draaisma

De dagboeken, memoires en brieven in de ruim driehonderd delen Privé-domein zijn geweven van herinneringen. Het geheugen kan ons troosten door momenten van geluk te laten herleven, maar spiegelt ons met evenveel gemak een bedrieglijk verleden voor. Douwe Draaisma koos tachtig herinneringen aan intense ervaringen en ontmoetingen. Ze verhalen over de eerste kussen van Alma Mahler en Sylvia Plath, de huwelijksaanzoeken van Charlotte Brontë en Anna Dostojevskaja, het eerste orgasme (op zesenzeventigjarige leeftijd) van Claire Goll, de vuige roddels die de gebroeders Goncourt te horen kregen, de schok die Elias Canetti te verwerken kreeg toen zijn vader stierf, de schaamteloze escapades van Samuel Pepys met zijn vrouwelijke personeel, en de pogingen van de zestiger Hector Berlioz om het meisje waar hij als twaalfjarige zijn hart aan had verloren alsnog tot de zijne te maken. Van de vroegste jeugdherinneringen tot de reminiscenties van de ouderdom, in Privé-domein neemt het geheugen geen blad voor de mond.

De ivoren cel: Herinneren en vergeten in Privé-Domein

Stijn Streuvels

De legendarische Vlaamse schrijver Stijn Streuvels maakte vanaf zijn zeventigste verjaardag de balans op met een autobiografische trilogie. De titels verwijzen naar de plattelandsdorpen waar hij gewoond heeft: Heule, het geboortedorp waar hij zijn jeugd doorbracht, Avelgem, het dorp van zijn adolescentiejaren en pril schrijverschap, en Ingooigem, waar hij in 1905 zijn eigen woning ‘Het Lijsternest’ bouwde en tot aan zijn dood woonde.

Deze uitgave bevat de volledige tekst van Ingooigem. Streuvels memoreert een aantal sleutelmomenten in zijn volwassen leven en doet uitgebreid verslag van zijn Palestinareis

Bij zijn overlijden in 1969 liet Streuvels een cahier met aantekeningen en citaten na, dat als een slotstuk van Ingooigem kan worden beschouwd. Naar aanleiding van Streuvels’ 150e geboortedag wordt dit cahier hier voor het eerst gepubliceerd.

Deze uitgebreide editie van Ingooigem werd samengesteld en van een toelichting voorzien door Jeroen Cornilly (Streuvelsarchief) en Streuvels’ kleindochter Leentje Vandemeulebroecke. Het boek is geïllustreerd met foto’s die Streuvels zelf maakte.

Ingooigem: Herinneringen uit Het Lijsternest

Eriek Verpale

Eriek Verpale (1952-2015) is de schrijver van een eigenzinnig oeuvre. Hij beleefde zijn doorbraak met de roman Alles in het klein (1990), waarvoor hij de NCR-prijs won. Zijn toneeltekst Olivetti 82 (1993) werd tot twee keer toe verfilmd. Maar in zijn brieven was deze schrijver op zijn best, en dan vooral in de vaak nachtelijk geschreven, onopgesmukte en spontane epistels aan collega-schrijver Luuk Gruwez. Alles in het klein en Olivetti 82 ontlenen hun stof er grotendeels aan. Beminde vriend laat zien dat de correspondentie met Verpales literaire evenknie de proeftuin is geweest van zijn gevarieerde oeuvre. De tragikomische anekdotiek, de romantisch-decadente motieven, de dunne grens tussen brief en dagboek, de Joodse parabels, het eeuwige spel met feit en fictie: allemaal terug te vinden in de brieven aan Gruwez. ‘Voor mij ben je het grootste epistolaire talent van Vlaanderen sinds – pakweg – de Habsburgse overheersing,’ zo beantwoordde die laatste één van de honderden aan hem gerichte brieven. Eriek Verpale is een zelfverklaarde ‘chroniqueur tegen wil en dank’, een rasverteller en een briefschrijver pur sang. Hij schrijft met de bravoure en verve van Jeroen Brouwers, de welsprekende ironie van Gerard Reve en de dorstige wanhoop van Joseph Roth.

Deze brieven zijn gekozen, ingeleid en becommentarieerd door Hannah Debyser, die zich als neerlandica aan de KU Leuven specialiseerde in de brieven van Verpale.

Beminde vriend: Brieven aan Luuk Gruwez 1977-2002

Anatoli Mariëngof

Het is een wonder dat de dichter-dandy Anatoli Mariëngof (1897-1962) de Stalinterreur overleefd heeft: in 1918 noemde hij de Rode Revolutie een ‘gehaktmolen’; tijdens de proletarische gelijkschakeling liep hij in hoge hoed en maatpak door Moskou; hij tartte de autoriteiten met gedichten en imaginistische manifesten; in de ogen van velen bracht hij de alom geliefde dichter Sergej Jesenin op het verkeerde, stadse dandy-pad. En na Jesenins zelfmoord schreef hij drie schandaalromans.

Mijn eeuw, mijn vrienden en vriendinnen: Vertaald en bezorgd door Robbert-Jan Henkes

Robbert-Jan Henkes

Andreas Burnier

Catharina Irma Dessaur, Ronnie van Dijk, Atara, Reinier of Andreas Burnier heeft net zoveel namen als dat ze levens leidde. Met een ongekende honger naar kennis werkte de Joodse Burnier als hoogleraar criminologie in het katholieke Nijmegen en publiceerde ze als romancier, essayist en dichter. Ze schreef openhartig over homoseksualiteit en verdwaald zijn in een vrouwenlichaam, ontketende meermaals verhitte debatten over euthanasie en abortus en sprak zich autonoom en moedig uit over feminisme, discriminatie, genetische manipulatie en de relatie tussen spiritualiteit en wetenschap. Tegelijkertijd werd Burnier geteisterd door angsten die hun oorsprong vonden in de oorlogsjaren: tussen 1942 en 1945 zat ze op zestien verschillende adressen ondergedoken.

Elk boek is een gevaar: Samengesteld en ingeleid door Ronit Palache

Gerbrand Bakker

Het niet zozeer plotselinge als wel onverwachte overlijden van Gerbrand Bakkers vader bezorgde zijn moeder veel verdriet. Als je na vierenzestig jaar huwelijk alleen overblijft, is het bijna onmogelijk de draad nog op te pakken. ‘De fut is eruit.’ Maar het leven loslaten is ook nog niet zo makkelijk. Gerbrand Bakker beschrijft een jaar uit het leven van zijn verweduwde moeder en de familiaire dingen die daarmee samenhangen. Daarnaast beschrijft hij, net als in Jasper en zijn knecht en Knecht, alleen, zijn eigen dagelijkse leven, dat een nogal verrassende wending heeft genomen nadat er een man en een hond bij hem zijn ingetrokken.

Gerbrand Bakker doet in Moeder, na vader wat hij in Privé-domein al twee keer eerder deed: uiterst boeiend en ontroerend schrijven over alles wat dichtbij is in zijn leven: zijn ouders, zijn geliefden, de eigen omgeving, de natuur en de literatuur.