4.6
Literatura Faktu
Nie tylko Nikiszowiec
Familoki. Jeden z symboli Górnego Śląska, wrośnięte w jego krajobraz na równi z kopalnianymi szybami, hałdami i kominami. Poza Śląskiem kojarzone głównie z filmami Kazimierza Kutza, Lecha Majewskiego czy malarstwem Grupy Janowskiej. I ewentualnie z coraz popularniejszą zabytkową dzielnicą Katowic ― Nikiszowcem, który w 2011 roku został wpisany na polską listę pomników historii. Kamil Iwanicki, silesianista, pomysłodawca i twórca projektu Familoki, opowiada w książce o ich sięgającej końca XVIII wieku historii. O tym, skąd się wzięły robotnicze osiedla, kim byli ich mieszkańcy, jak wyglądało życie rodzinne w familokach i gdzie można je jeszcze dzisiaj zobaczyć. Odpowiada również na pytanie, dlaczego tak wiele z nich miało kolorowe okiennice, jak wyglądały typowe mieszkania w familokach i czemu obecnie wywołują one dwojakie skojarzenia. Przedstawia historię prawdziwego stalowego domu i weryfikuje legendy, jakoby ściągał pioruny. Autor oprowadza nas po przemijającym świecie śląskich (i nie tylko!) robotniczych kolonii. Świecie, który w sporej części bezpowrotnie utraciliśmy ― tym bardziej warto się weń zagłębić. A jest to iście fascynująca podróż.
Życie w familoku toczyło się jakby według ustalonego odgórnie harmonogramu. Bladym świtem zrywały się dziouchy (kobiety), które szykowały klapsznity (kanapki) na szychtę (dniówkę) dla swych mężów i synów. Mężczyźni wychodzili po ćmoku (w mroku) z domów i podążali jeden za drugim, niczym mrówki, do szybów kopalnianych, gdzie pod ziemią spędzali większość dnia. W tym czasie mamulki (matki) przygotowywały już śniadania bajtlom (dzieciom), które przed ósmą wybiegały w małych grupach do szkoły, robiąc wokół larmo (hałas). Na kilka godzin w familokach mógł zapanować względny spokój.
fragment książki
© 2024 Editio (Audiobook): 9788328909052
Data wydania
Audiobook: 21 stycznia 2024
4.6
Literatura Faktu
Nie tylko Nikiszowiec
Familoki. Jeden z symboli Górnego Śląska, wrośnięte w jego krajobraz na równi z kopalnianymi szybami, hałdami i kominami. Poza Śląskiem kojarzone głównie z filmami Kazimierza Kutza, Lecha Majewskiego czy malarstwem Grupy Janowskiej. I ewentualnie z coraz popularniejszą zabytkową dzielnicą Katowic ― Nikiszowcem, który w 2011 roku został wpisany na polską listę pomników historii. Kamil Iwanicki, silesianista, pomysłodawca i twórca projektu Familoki, opowiada w książce o ich sięgającej końca XVIII wieku historii. O tym, skąd się wzięły robotnicze osiedla, kim byli ich mieszkańcy, jak wyglądało życie rodzinne w familokach i gdzie można je jeszcze dzisiaj zobaczyć. Odpowiada również na pytanie, dlaczego tak wiele z nich miało kolorowe okiennice, jak wyglądały typowe mieszkania w familokach i czemu obecnie wywołują one dwojakie skojarzenia. Przedstawia historię prawdziwego stalowego domu i weryfikuje legendy, jakoby ściągał pioruny. Autor oprowadza nas po przemijającym świecie śląskich (i nie tylko!) robotniczych kolonii. Świecie, który w sporej części bezpowrotnie utraciliśmy ― tym bardziej warto się weń zagłębić. A jest to iście fascynująca podróż.
Życie w familoku toczyło się jakby według ustalonego odgórnie harmonogramu. Bladym świtem zrywały się dziouchy (kobiety), które szykowały klapsznity (kanapki) na szychtę (dniówkę) dla swych mężów i synów. Mężczyźni wychodzili po ćmoku (w mroku) z domów i podążali jeden za drugim, niczym mrówki, do szybów kopalnianych, gdzie pod ziemią spędzali większość dnia. W tym czasie mamulki (matki) przygotowywały już śniadania bajtlom (dzieciom), które przed ósmą wybiegały w małych grupach do szkoły, robiąc wokół larmo (hałas). Na kilka godzin w familokach mógł zapanować względny spokój.
fragment książki
© 2024 Editio (Audiobook): 9788328909052
Data wydania
Audiobook: 21 stycznia 2024
Witaj w nieskończonym świecie literatury
Ocena ogólna na podstawie 91 ocen
Informacyjny
Wciągający
Przyjemny
Pobierz aplikację, aby dołączyć do dyskusji i dodawać recenzje.
10 z 91 recenzji
Antykwariat
21 sty 2024
Świetna monografia. Kultura Śląska powoli zaczyna zanikać lub się zniekształcać. Autor sięga do źródeł i historii. Oryginalne wypowiedzi świadków, zachowanie gwary śląskiej, barwne opisy i obszerna historia, to smaczki, które czynią z tej książki przyjemna i wartościowa lekturę. Lektor idealny do tej historii.
Rafał
29 sty 2024
Lektor mógłbym lepiej zaznajomić się z akcentem gwary śląskiej
Krzysztof
22 sty 2024
Wspaniały opis minionych lat.
Marek
14 lut 2024
Polecam!!! Lektor próbujący "godać" nie pasuje do tak wartościowej książki.
Justyna
16 mar 2024
Nie podzielam zachwytów nad tą książką. Monotonne wyliczanie kolejnych osiedli, informowanie kto kiedy i w jakim stylu je zbudował niczego nie wnosi, a najciekawsze, czyli życie codzienne mieszkańców, zwyczaje, tradycje potraktowano zdawkowo. Całość dla mnie nudnawa, może dlatego, że nie jestem że Śląska. Lektor też nie pomaga, na dodatek nie umie odmieniać liczebników😏
Joanna
23 sty 2024
Dawny Śląsk w soczewce. Duża dawka historii architektury, języka, zwyczajów i obyczjaów. Warto wysłuchać, żeby najpierw się dowiedzieć, a potem pamiętać.
Ewa
27 sty 2024
Cudowna pozycja. Nie jestem ze Śląska, na własne oczy widziałam tylko Nikisz i kawałek Zabrza, łącznie ze stalowym domem i zachęcam wszystkich by wybrali się na taką wycieczkę. Informacje zebrane tutaj i podane w ten interesujacy sposób są idealnym przewodnikiem. Spora dawka historii, piękne zwyczaje, kultura i styl życia. Ja starałam się z każdym kolejnym osiedlem zaglądać do googli by spojrzeć na zdjęcia i zobaczyc na "własne oczy" jak wyglądają dziś i jak wyglądały kiedyś te kolonie.
Łukasz
5 mar 2024
Znakomita książka opisująca życie ludzi na Górnym Śląsku. Tytułowe familoki są jedynie pretekstem do opowiedzenia ciekawych historii o tym mało znanym (z perspektywy Warszawiaka) regionie.
Michał
23 sty 2024
Prześwietna książka, napisana z wyczuciem i wczuciem. Czułem się często jakbym był w tych miejscach razem z autorem. Pogratulować można wyczucia i delikatnego ale dosadnego podejścia do kwestii politycznie drażliwych. Czuję, że zostało powiedziane to co trzeba w kontekście historii Śląska ale w taki sposób że nawet najbardziej zagorzały Polski nacjonalista nie będzie mieć nic przeciwko.
Anastazja
8 lut 2024
Bardzo, BARDZO dobra książka. Opisuje świat, który znika niedoceniany. Na pewno sięgnę do niej w papierze, żeby mieć zawarte w niej info pod ręką, niemniej audiobook świetny. Lektor radzi sobie wspaniale ze śląskim z doskonałą dykcją.
Polski
Polska