App Store

Google Play

is Device Banner Block 894x1036

Stígðu inn í heim af óteljandi sögum

Hlustaðu og lestu

Illugi Jökulsson

Hinn fjölfróði útvarps- og fjölmiðlamaður, rithöfundurinn Illugi Jökulsson kynnir hlustendur Storytel efni gamalla íslenskra bóka af öllu tagi. Þar getur verið um að ræða ævisögur og endurminningar, sögurit og frásagnir af öllu tagi, þjóðsögur, skrímslasögur og hvaðeina milli himins og jarðar.

Skræður

Ida Pfeiffer var þýsk kona sem ferðaðist um landið 1845. Í þessu kasti númer 2 úr minningum hennar segir hún frá ferðalögum sínum um landið, fegurð landsins en líka undarlegu hátterni hinna innfæddu. Þeir fylgjast sífellt með henni eins og naut góna á nývirki, og þykir henni oft nóg um. Hún er látin gista í kirkjum, sem virðast notaðar eins og geymsluhús, og sóðaskapurinn hvarvetna er yfirgengilegur.

Skræður: 100 – Íslandsferð Idu Pfeiffer 1845: Seinni hluti - fegurð landsins og sóðaskapur innfæddra

Ida Pfeiffer var þýsk kona sem ferðaðist um landið 1845. Hún gaf út ferðasögu sína í Þýskalandi fáeinum árum síðar, og bera skrif hennar vott um ríka athyglisgáfu og leiða ýmislegt forvitnilegt í ljós um staðhætti og mannlíf á Íslandi undir miðja 19. öld séð með auga gestsins.

Skræður: 99 – Íslandsferð Idu Pfeiffer 1845: Fyrri hluti - Íslenskar konur, dramb og hörmuleg húsakynni

Í þessu seinna kasti er haldið áfram að lesa úr æviminningum Björgúlfs Ólafssonar læknis, sem starfaði á Borneó og víðar í Indónesíu á árum fyrri heimsstyrjaldar. Margt kemur framandlega fyrir sjónir og lýsingar Björgúlfs eru fullar af furðu aðkomumannsins en um leið hlýju og velvild. Hann lýsir líka dramatískum atburðum, til dæmis krókódílaveiðum þegar mikið gengur á, vægast sagt. Og mannlífið er auðugt og skemmtilegt.

Skræður: 98 – Íslenskur læknir á framandi slóðum: Björgúlfur á Borneo 2

Þetta er seinna kastið upp úr ferðasögu John Ross Brown sem kom hingað til landsins árið 1862 og skrifaði létta og skemmtilega ferðasögu. Hann lýsir landi og þjóð á fjörlegan hátt, og kynnum sínum af Íslendingum eins og til dæmis Geir Zoega sem var leiðsögumaður hans á hluta ferðalagsins, og vakti heilmikla eftirtekt ferðalangsins. Geir varð síðar einn mesti athafnamaður landsins, svo mynd Ross Brown af honum hefur heilmikið gildi.

Skræður: 95 – Ferðasaga John Ross Brown II

Georg Steuart Mackenzie var enskur maður sem kom til Íslands árið 1810 og skrifaði merkilega ferðabók héðan þegar heim var komið. Í þessu kasti er leitað fanga í þeim kafla bókar hans sem fjallar um lífið í Reykjavík og ýmis fyrirmenni í bænum. Einnig lýsti Mackenzie mjög skemmtilega ferð sinni út í Viðey þar sem hann sótti heim Ólaf Stefánsson, fyrrverandi stiftamtmann og ættföður Stephensen-ættarinnar, en Ólafur var orðinn aldraður maður í þá daga en bar sig vel og vildi bjóða gestum sínum upp á allt það sem glæsilegast var til á heimilinu.

Skræður: 12 – Glöggt er gests augað I: Mackenzie heimsækir Ólaf stiftamtmann í Viðey

Þetta er annað kast upp úr sjóferðaminningum Sveinbjörns Egilsonar og hér er lýst fyrstu úthafssiglingu hans sem háseta á flutningaskipi til Indlands. Æsilegar lýsingar Sveinbjörns á sjóferðinni eru bráðskemmtilegar en ekki tekur síðri dramatík við þegar til Indlands kemur. Sjómennirnir þurfa að bíða dágóðan tíma eftir farmi og á meðan þeir bíða stunda þeir skemmtanir og heimsækja gleðihús þar sem boðið er upp á kvenfólk eins og hvern annan varning, og eru sumar stúlkurnar sagðar ansi ungar að árum.

Skræður: 16 – Siglingar, konur og framandi lönd: Endurminningar Sveinbjörns Egilsonar I

John Ross Brown var ungur og gáskafullur Breti sem kom hingað til lands árið 1862 og skrifaði fjöruga ferðasögu sína og gaf út. Þar lýsir hann háttum Íslendinga almennt og dregur upp ágætar mannlýsingar af fólki sem hann hittir fyrir. Sérstaklega athyglisverðar þykja nú til dags lýsingar hans á samskiptum karla og kvenna í baðstofum fyrri tíma. Sumir hafa talið lýsingarnar frábært dæmi af kvennakúgun, en aðrir benda á að óhjákvæmilegri verkaskiptingu samfélagsins hafi verið um að kenna. Umfram allt er lýsing Ross Browns þó fjörmikil og skörp.

Skræður: 94 – Ferðasaga John Ross Brown I

Í september 1950 lést í Dýrafirði Kristinn Guðlaugsson bóndi á Núpi, kominn yfir áttrætt. Síðustu árin hafði hann unnið að ritun endurminninga sinna og þótt honum hafi ekki auðnast að ljúka því verki eru bernskuminningarnar til. Þar er leitað fanga í þessum þætti, en bernskuminningarnar geyma forvitnilegan fróðleik og innsýn í líf og hugsun ungs manns undir aldamótin 1900.

Skræður: 96 – Kristinn á Núpi I

Þórdís Ebenesersdóttir hét íslensk alþýðustúlka, fædd 1808. Hún varð vinnukona hjá Guðmundi Ólafssyni bónda á Vindhæli nálægt Skagaströnd í Húnavatnssýslu og leið ekki á löngu þar til menn þóttust verða varir við að hún væri farin að gefa bónda hýrt auga. Gallinn var sá að hann var giftur og tók nú við ótrúleg atburðarás þar sem ástir og örlög einstaklinga vógust á við afskiptasöm yfirvöld sem ekki bjóða sér að alþýðufólk fengi að haga lífi sínu eins og því sjálfu þóknaðist. Magnús Björnsson á Syðra-Hólmi skrifaði magnaða frásögn um „húsfrú Þórdísi“ sem hér er lesið úr. Fyrra kast af tveimur.

Skræður er heitið á nýju hlaðvarpi sem hinn fjölfróði útvarps- og fjölmiðlamaður Illugi Jökulsson sér um. Þar kynnir hann hlustendum Storytel efni gamalla íslenskra bóka af öllu tagi. Þar getur verið um að ræða ævisögur og endurminningar, sögurit og frásagnir af öllu tagi, þjóðsögur, skrímslasögur og hvaðeina milli himins og jarðar. Illugi kynnir efnið vandlega, segir frá bakgrunni frásagnanna, styttir og dregur saman ef þörf krefur og í tilfelli elstu bókanna lagar hann stundum textann að eyrum nútímafólks. En fyrst og fremst fá hinar gömlu skræður og fróðleikur þeirra að njóta sín. Stórskemmtilegir þættir sem enginn fróðleiksfús hlustandi ætti að láta framhjá sér fara!

Skræður: 02 – Yfirvöldin bönnuðu henni að giftast: Um litríka og átakanlega ævi Þórdísar Ebenesersdóttur I

Í bernskuminningum Halldórs Laxness segir frá því að innan við 10 ára gamall hafi hann verið farinn að skrifa heilmikið af sögum og hafi geymt þær í kistli, sem æskuvinur föður hans, Sæmundur holdsveiki, hafði smíðað handa honum. Svo vill til að til er ágrip af sjálfsævisögu Sæmundar þessa og er það næsta ótrúleg frásögn. Sæmundur bjó við skelfileg kjör á æskuárum og er þá vægt til orða tekið, en frásögnin er um leið ógleymanleg heimild um hlutskipti fátæklinga á Íslandi á 19. öld. Sæmundur leggst þó aldrei í eymd og volæði, heldur tekst á við örlög sín af ótrúlegri hugprýði og lífsþrótti.

Skræður er heitið á nýju hlaðvarpi sem hinn fjölfróði útvarps- og fjölmiðlamaður Illugi Jökulsson sér um. Þar kynnir hann hlustendum Storytel efni gamalla íslenskra bóka af öllu tagi. Þar getur verið um að ræða ævisögur og endurminningar, sögurit og frásagnir af öllu tagi, þjóðsögur, skrímslasögur og hvaðeina milli himins og jarðar. Illugi kynnir efnið vandlega, segir frá bakgrunni frásagnanna, styttir og dregur saman ef þörf krefur og í tilfelli elstu bókanna lagar hann stundum textann að eyrum nútímafólks. En fyrst og fremst fá hinar gömlu skræður og fróðleikur þeirra að njóta sín. Stórskemmtilegir þættir sem enginn fróðleiksfús hlustandi ætti að láta framhjá sér fara!

Skræður: 01 – Holdsveiki og kistill Halldórs Laxness: Magnaðar æviminningar Sæmundar holdsveika

Í öðru kasti af þremur segir Illugi frá því hvaða sögur liggja að baki heitum stjörnumerkjanna frá krabbanum til sporðdrekans. Þar gerist nú aldeilis ýmislegt. Hér segir til dæmis frá grísku hetjunni Heraklesi en um hann er gróskumikill sagnaskógur sem hefur lagt til heiti á mörgum stjörnumerkjum. Ótrúleg skrímsli eins og Hýdra og Týfon kom við sögu, en líka hetjur Trójustríðsins og sagt er frá því hvernig Seifur yfirguð lagði lóð sín á vogarskálarnar í bókstaflegri merkingu til að útkljá hluta þess mikla stríðsins. En minna þekktar hetjur og goðmögn koma of við sögu.

Skræður: 57 – Saga stjörnumerkjanna II: Frá krabbanum til sporðdrekans

Hlustaðu og lestu

Other podcasts you might like ...