Sprekende stemmen 1947: Luister naar het verleden

In de jaren 1930 en 1940 heeft de radio het rijk nog alleen. Televisie is er nog niet; louter geluid moet het beeld scheppen. Onder de titel 'Sprekende stemmen 1936 - 1947' heeft Beeld & Geluid in Hilversum een twaalfdelige serie samengesteld die de aanloop naar, het verloop van en het herstel na de Tweede Wereldoorlog op klinkende wijze weergeeft.

In de jaren 1930 in de sfeer gespannen, maar gaat het leven nog grotendeels z'n gewone gang. Er wordt gevoetbald, gedanst en het nieuws uit binnen- en buitenland is gevarieerd. Dat verandert als de oorlog uitbreekt. Dan wordt 'Sprekende stemmen' een chronologie van het oorlogsverloop, aan de hand van het stemgeluid van 'schurken' en 'helden', met een bijzondere plaats voor het Nederlandse koningshuis. Na vele tegenslagen keren de kansen en gloort uiteindelijk de overwinning op leed en geweld. Na de oorlog herneemt Nederland zich en worden de doden herdacht. Maar er wacht een nieuwe oorlog: die in Nederlands-Indië.

Alle geluidsfragmenten in de serie 'Sprekende stemmen' worden in- en uitgeleid door radiopresentatoren uit de jaren tachtig, toen deze serie onder de titel 'Stemmen des Tijds' voor het eerst is uitgegeven door het Omroepmuseum in Hilversum. De vertaling van alle buitenlandse stemmen is opgenomen in de toelichting per deel. Klik voor meer informatie naar www.sprekendestemmen.nl

1 Bijkomen van de bezetting. Minister van Oorlog A.H.J.L. Fiévez over de 100.000 militairen in Nederlands-Indië (januari).

Musici van het Concertgebouw te Amsterdam hebben uit Engeland een fiets meegekregen

2 Geboorte prinses Christina (toen nog prinses Marijke). Gesprek Gerard Hoek (NCRV) met prins Bernhard over de aanstaande geboorte. Aankondiging geboorte door minister-president Beel. Het volk krijgt een cadeautje in de vorm van snoep of tabak. Felicitaties van overzee. Commentaar prins Bernhard. (februari)

3 Over het Akkoord van Linggadjati (november 1946) in de koloniale oorlog in Nederlands-Indië, met ir. J.W. Alberda, lid van de Raad van State. Ratificatie van het akkoord door beide partijen in maart 1947.

Ook minister van Sociale Zaken Willem Drees en Carl Romme (KVP).

4 Over het omroepbestel, naar aanleiding van het aantal toegenomen populaire media - Minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen dr.J.J. Gielen Peter Pech (door Jan Hahn), VARA

Ensemble Vrij en Blij onder leiding van Wessel Dekker, NCRV

Bonte Dinsdagavondtrein, Snip & Snap: Kersenplukfeest in Betuwe, AVRO

Negen heit de klok, KRO

5 Marshall-plan, de naoorlogse hulp aan Nederland vanuit de Verenigde Staten, met de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken George Marshall.

Marshall: "De waarheid is dat de behoefte van Europa aan buitenlands voedsel en andere essentiële producten, voornamelijk uit Amerika, de komende drie of vier jaar zo veel groter is dan haar huidige financiële draagkracht en dat die landen substantiële aanvullende hulp nodig hebben, of anders te maken krijgen met een zeer ernstige economische, sociale en politieke achteruitgang."

President Harry Truman: "Met onze technische kennis kunnen zij hun ambities voor een beter leven realiseren. Ons doel moet zijn om de vrije volkeren van de wereld te helpen met hun eigen inspanningen."

Reactie minister van Financiën Lieftink op het Marshall-plan.

6 Eerste 'politionele actie' in de oorlog in Nederlandse-Indië, aangekondigd door minister-president mr. dr. L.J.M. Beel.(juli)

Generaal Kruls, chef van de generale staf

7 Koningin Wilhelmina was vermoeid en daarom leest minister-president Beel de troonrede van 1947 voor. (september)

Prinses Juliana roept op tot medische steun voor Indonesië. Prinses Juliana wordt tijdelijk regentes van Nederland, eed bij prof. Kranenburg van de Raad van State.

Wilhelmina spreekt bij gedenkteken Tweede Wereldoorlog Woeste Hoeve

8 Overige gebeurtenissen - 'Ome' Jan van Zutphen geëerd door de PvdA. Hij was bestuurder van de diamantbewerkersbond en oprichter en voorzitter van sanatorium Zonnestraal in Hilversum.

Amsterdam verwelkomt z'n 800.000-ste inwoner.

Verstrooien as van oud-minister-president H. Colijn (1869 - 1944)

Minster-president Beel spreekt bevolking Zuid-Afrika toe. Doop prinses Marijke.

De Verenigde Naties stemmen voor oprichting Joodse staat Israël

Oprichting Nationaal Monument op de Dam, voorzitter van het Nationaal Comité Van Holthe tot Echten.

9 Radioprogramma uit 1947: AVRO's Confetti van 13 maart 1947 met Netty Rosenveld. Zang door de Oostenrijks/Amerikaanse zangeres Greta Keller, Pierre Palla op zijn concertorgel en The Romancers onder leiding van Gerard van Krevelen met het nummer Zeepbel.

© 2023 Beeld & Geluid (Audiobook): 9789493271463

Release date

Audiobook: June 7, 2023