Het gedrag van dier en mens

HET GEDRAG VAN MENS EN DIER Door Jan van Hooff, Jelle Reumer en Midas Dekker

Beluister deze thematische serie hoorcolleges van Home Academy over de evolutie van gewervelde dieren, het gedrag van mens en dier, hun moraal en onderlinge relaties.

HOORCOLLEGE GEDRAGSBIOLOGIE Samenvatting Lang werd aangenomen dat moraal was voorbehouden aan de mens. Maar Jan van Hooff laat zien dat ook dieren coalities aangaan, in harmonie proberen samen te leven en altruïstisch gedrag kunnen vertonen. Hoe leggen dieren hun ruzies bij, hoe zorgen ze voor elkaar en welke moraal hebben ze? Van Hooff vertelt energiek over de evolutionaire aspecten van de moraal bij mens en dier.

Inhoud

College 1 H1. De onbarmhartige natuur H2. Verwantenselectie: heb uw naaste lief H3. Wie goed doet, goed ontmoet

College 2 H4. Samenleven is een belangencompromis H5. Verzoening en relatiekwaliteit H6. De mens: de noodzaak van de Stenen Tafelen

HOORCOLLEGE HET ONTSTAAN VAN DIER EN MENS Samenvatting Jelle Reumer behandelt in dit college de geschiedenis en ontwikkeling van de gewervelde dieren. Hij begint bij de vroegste levensvormen in het water en het ontstaan van de eerste vissen. Via de amfibieën, dinosaurussen en zoogdieren, eindigt hij bij de muizen en de vogels. Reumer laat zien dat de evolutionaire ontwikkeling in nauw verband staat met een steeds veranderende leefomgeving. De mens is in deze evolutie een onderdeel en niet het eindresultaat.

Inhoud

College 1 H1. Inleiding H2. Vissen H3. Aan land: amfibieën en de schedel

College 2 H4. Het amniote ei en de reptielenkop H5. Reptielen H6. Dinosaurussen

College 3 H7. Wat zijn zoogdieren? H8. Grote groepen zoogdieren H9. Buideldieren en vroege groepen

College 4 H10. Homo en de hobbit H11. Van paarden, walvissen en olifanten H12. De echte succesnummers: muizen en vogels

HOORCOLLEGE AANGEBOREN OF AANGELEERD? Samenvatting In dit hoorcollege behandelt gedragsbioloog Jan van Hooff de discussie over de oorspong van de eigenschappen van een individu op basis van diverse onderzoeken bij mens en dier. Zijn die eigenschappen bepaald door aanleg, dus door het genetisch materiaal? Of door opvoeding, zoals de leefomgeving? Of is dit een onjuiste tegenstelling? En in hoeverre zijn we daardoor “vrij” of gedetermineerd?

Inhoud H1. Nature or nurture? H2. Variaties? H3. De ideologische implicaties

HOORCOLLEGE MENS EN DIER Samenvatting Van de miljoenen diersoorten op aarde heeft de mens er een stuk of tien uitverkoren. Waarom houden mensen van dieren? Hoe zit het met het ‘mens in het beest’ en met het ‘beest in de mens’? Wat zegt dat over hun natuur en gedrag? Waar eindigt dierenliefde en begint bestialiteit? Op geestige en heldere wijze legt Midas Dekkers de ogenschijnlijk vreemde, maar innige relatie tussen mens en dier bloot. Inhoud

College 1 H1. Ons soort dieren H2. Persoonlijke kennissen H3. De mens in het beest

College 2 H4. Het beest in de mens H5. Het grensgebied H6. Een metafoor op pootjes

Biografie Jan van Hooff Prof. dr. Jan van Hooff is emeritus hoogleraar gedragsbiologie aan de Universiteit Utrecht. Hij is wetenschappelijk lid van het bestuur van Burgers Zoo in Arnhem en Secretaris Generaal van de International Primatological Society. Hij is gespecialiseerd in de communicatie en sociale organisatie van dieren, in het bijzonder van primaten. Bij Home Academy verschenen van hem de hoorcolleges Gedragsbiologie en Aangeboren of aangeleerd?

Biografie Jelle Reumer Prof. dr. Jelle Reumer was directeur van het Natuurhistorisch Museum Rotterdam. Hijstudeerde biologie in Utrecht en promoveerde daar op fossiele spitsmuizen. Hij is bijzonder hoogleraar aan de Universiteit Utrecht en doceert daar vertebratenpaleontologie. Van zijn hand verschenen diverse boeken voor een breed publiek, waaronder De ontplofte aap en De mierenmens.

Biografie Midas Dekker Drs. Midas Dekkers studeerde biologie in Amsterdam. Na zijn studie werkte Midas in het Zoölogisch Museum en hij was redacteur bij uitgeverij Het Spectrum. Sinds 1980 heeft hij een wekelijkse radiocolumn in het VARA programma “Vroege Vogels”. Hij publiceerde populair-wetenschappelijke bijdragen in o.a. NRC, Volkskrant, het Vara magazine en andere tijdschriften. Dekkers heeft meer dan vijftig boeken op zijn naam staan, waaronder Lief Dier, De Vergankelijkheid en De Larf.

© 2021 Home Academy (Luisterboek): 9789461418814

Publicatiedatum

Luisterboek: 6 mei 2021